حزبالله لبنان روز سهشنبه هشتم آبان شیخ نعیم قاسم را به عنوان دبیرکل جدید خود معرفی کرد. بنا بر برخی گزارشها، او که تا پیش از این معاون حسن نصرالله، رهبر کشته شده حزبالله بود، ۱۴ مهر ماه و با هواپیمای عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، از بیروت به تهران منتقل شده است.
مقامها و منابع رسمی، گزارشها درباره انتقال قاسم به تهران را تایید یا تکذیب نکردهاند.
اگر دبیرکل جدید حزبالله در ایران مستقر شده باشد، به این ترتیب هدایت این گروه شیعه در لبنان، از راه دور خواهد بود.
نصرالله، رهبر پیشین گروه حزبالله، ماه گذشته در حمله اسرائیل به بیروت کشته شد.
قاسم پس از نصرالله، عباس الموسوی و صبحی طفیلی، چهارمین فردی است که به سمت دبیرکلی حزبالله لبنان میرسد.
آخرین مواضع نعیم قاسم
قاسم روز ۱۷ مهر و ۱۱ روز پس از کشته شدن نصرالله، زمانی که خبرها درباره هدف قرار گرفتن هاشم صفیالدین، جانشین احتمالی نصرالله از سوی اسرائیل منتشر شد، در مکانی نامعلوم در مقابل دوربین ظاهر شد و از تلاشهای نبیه بری، رییس پارلمان لبنان و متحد حزبالله برای تضمین آتشبس حمایت کرد.
او در این سخنرانی برای اولین بار از هر گونه اشاره به لزوم رسیدن به توافق آتشبس در جنگ غزه به عنوان پیششرط برای توقف حملات این گروه علیه اسرائیل صرفنظر کرد و در عین حال جنگ میان حزبالله و اسرائیل را به رقابتی تشبیه کرد که هدف آن «اولین گریه» است.
او گفت در این میان هر کس زودتر گریه کند، تسلیم شده است.
قاسم تاکید کرد که حزبالله حتی با وجود حملات سنگین و آسیبهای وارد شده از سوی اسرائیل، همچنان تواناییهای نظامی خود را حفظ کرده و مصمم است به مبارزه ادامه دهد.
او در سخنانی در روز ۹ مهر با اشاره به این که کاری که حزبالله انجام میدهد حداقلی است گفته بود: «ما میدانیم که این نبرد ممکن است طولانی باشد.»
قاسم پیش از این و در تابستان ۱۳۹۰ در مراسمی از پیشنهاد چند میلیارد دلاری به حزبالله برای بازسازی جنوب لبنان در ازای خلع سلاح این گروه خبر داده و گفته بود: «اما ما به آنها گفتیم که نیازی به [پول] نداریم و مقاومت بدون توجه به عواقب آن ادامه خواهد داشت.»
رابطه شیخ با جمهوری اسلامی
شیخ قاسم از حامیان سرسخت جمهوری اسلامی و از معتقدان نظریه «ولایت فقیه» است. او جمهوری اسلامی را بهعنوان ستون اصلی محور مقاومت و حامی اصلی حزبالله معرفی و بارها بر حمایتهای تهران از مقاومت لبنان و منطقه تاکید کرده است.
قاسم معتقد است جمهوری اسلامی نهتنها از لحاظ نظامی و مالی بلکه از نظر ایدئولوژیک نیز به حزبالله الهام میبخشد.
به گفته قاسم، حزبالله تحت تاثیر آموزههای «انقلاب اسلامی» و رهبری روحالله خمینی و علی خامنهای قرار دارد و «ولایت فقیه الگویی برای هدایت و انسجام جبهه مقاومت» است.
او گفته حضور همیشگی حزبالله در صحنه مقاومت، مدیون ایستادگی استراتژیک و حمایتهای جمهوری اسلامی از این گروه در برابر فشارهای آمریکاست.
نعیم قاسم کیست؟
قاسم، یکی از چهرههای برجسته مقاومت در لبنان است که در سال ۱۳۳۲ (۱۹۵۳ میلادی) در کفر فیلا در جنوب لبنان متولد شد.
کودکی و نوجوانی او در شرایط سخت این منطقه که از فقر و جنگهای مداوم آسیب میدید، سپری شد.
او در رشته شیمی در دانشگاه لبنان در بیروت تحصیل کرده و در کنار آن به مطالعات اسلامی پرداخته و توانسته به یکی از تئوریسینها و رهبران مذهبی-سیاسی حزبالله تبدیل شود.
قاسم متاهل و دارای شش فرزند است و اکانتهایی در یوتیوب و فیسبوک داشته که همگی بسته شدهاند.
او همچنین نویسندهای پرکار است و بیش از ۱۲ کتاب در موضوعات مذهبی و سیاسی منتشر کرده است که از جمله آنها میتوان به «حزبالله: داستانی از درون» اشاره کرد.
قاسم در این کتاب، اساس و ایدئولوژی حزبالله را -همانطور که تصور میکند- بازگو کرده است.
قاسم در جنبش امل
قاسم یکی از بنیانگذاران اتحادیه دانشجویان مسلمان لبنان بود که در دهه ۵۰ خورشیدی تاسیس شد. او زمانی که امام موسی صدر رهبری جنبش امل را در دست داشت به این گروه پیوست.
این روحانی لبنانی پس از انقلاب ۱۳۵۷ در ایران، با ترک جنبش امل در جلساتی شرکت کرد که منجر به تشکیل حزبالله لبنان با حمایت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دهه ۶۰ خورشیدی شد.
قاسم در حزبالله
نعیم قاسم از شبکه علمای تندرو از جمله عباس الموسوی، صبحی الطفیلی، محمد یزبک، ابراهیم امین السید و حسن نصرالله بود که حزبالله را تاسیس کردند.
او اول خرداد ۱۳۷۰ و در دومین اجلاسیه حزبالله به عنوان معاون دبیرکل این حزب انتخاب شد. آن زمان دبیرکل حزبالله عباس الموسوی بود.
پس از ترور الموسوی در زمستان ۱۳۷۰، نصرالله جانشین او شد و قاسم در سمت معاونت او به فعالیتهای خود ادامه داد.
مدتهاست که قاسم به عنوان یکی از سخنگویان برجسته حزبالله فعالیت و با رسانههای خارجی مصاحبه میکند.
او همچنین عضو مجلس شورای حزبالله است و مسئولیت نظارت بر فعالیتهای پارلمانی و دولتی آن را بر عهده دارد.
او تا پیش درگیریهای سنگین میان اسرائیل و حزبالله و در غیاب نصرالله، بهطور منظم در رسانهها حضور مییافت و به بیان مواضع این گروه نزدیک و مورد حمایت کامل جمهوری اسلامی درباره مسائل مختلف لبنان و منطقه میپرداخت.
ناظر مدارس جامعه المصطفی در لبنان
قاسم از سال ۱۳۵۳ تا ۱۳۶۷ رییس انجمن معارف دینی اسلامی بود و بعدتر مشاور مدارس المصطفی در لبنان شد.
مدارس المصطفی مجموعهای از مدارس دینی و آموزشی هستند که با هدف تربیت طلاب علوم دینی در لبنان فعالیت میکنند. این مدارس به موسسه جامعه المصطفی العالمیه، مستقر در تهران و تحت نظارت دفتر رهبر جمهوری اسلامی، وابستهاند.
مدارس مورد اشاره تلاش میکنند با رویکردی ایدئولوژیک، جوانان لبنانی و حتی دیگر کشورهای منطقه را با مبانی اندیشه شیعی و آموزههای اسلامی آشنا کنند.
آنها به دلیل ارتباطات ایدئولوژیک، حمایتهای مالی و معنوی که از جمهوری اسلامی دریافت میکنند.
سال ۱۳۹۹ وزارت خزانهداری آمریکا جامعه المصطفی العالمیه را تحریم و اعلام کرد این نهاد در سراسر جهان شعبه دارد و به عنوان منبع جمعآوری اطلاعات برای سپاه پاسداران فعالیت و زمینه جذب نیروی شبهنظامی تحت فرماندهی سپاه قدس را فراهم میکند.
کدام کشورها قاسم را تحریم کردهاند؟
آمریکا و شرکای آن در مرکز تامین مالی و هدف قرار دادن تروریسم (TFTC) که شامل عربستان سعودی، بحرین، کویت، عمان، قطر و امارات متحده عربی است، قاسم را در سال ۱۳۹۷ در لیست تحریمهای خود قرار دادند.
علاوه بر آن کشورهای خلیج فارس بخشهایی از گروه حزبالله را تحریم و دستور مسدود شدن داراییها و حسابهای بانکی قاسم را صادر کردهاند.